Kennis & Inspiratie

1. Wat is een onderhandse lening?

Geld lenen bij familie en/of vrienden noemen we ook wel een onderhandse lening, omdat het in feite een lening is die niet ‘openbaar wordt aangeboden’.

De twee partijen, in dit geval jij en jouw familielid of vriend, maken samen afspraken over de voorwaarden en leggen deze vast in een contract.

Leg de lening vast bij een notaris

Je kunt de gemaakte afspraken vastleggen bij een notaris. Dit is niet verplicht, maar wel aan te raden. Dan weten alle partijen waar ze aan toe zijn en zal hierover achteraf minder snel onduidelijkheid ontstaan.

Laat een deskundige meekijken bij het bepalen van het leenbedrag om te voorkomen dat je te veel (of juist te weinig) geld leent.

Natuurlijk kun je samen met je familie bekijken wat een goed startbedrag is om te lenen.

Raadpleeg een accountant

Komen jullie er samen niet uit? Raadpleeg dan ook een accountant of een andere financieel expert. Zo voorkom dat je straks onverhoopt te veel (of juist te weinig) geld leent.

2. Wat zijn de voordelen?

• Je kunt in samenspraak de voorwaarden vastleggen over de aflossing: het bedrag en de termijnen
• De rente is iets lager. Het is overigens een misvatting dat je over een onderhandse lening veel minder rente hoeft te betalen. Je moet van de Belastingdienst een marktconforme rente betalen, anders wordt het gezien als een schenking (zie punt 5). In de rente zitten logischerwijs altijd wat marges, dus je zult iets goedkoper uit zijn
• Je krijgt bij een onderhandse lening geen registratie bij de BKR

Bedenk van tevoren of een onderhandse lening voor jouw situatie de beste oplossing is. Ga hierbij niet over één nacht ijs.

3. Zijn er ook nadelen?

Denk niet te licht over een onderhandse lening. Ook al leen je bij iemand die je goed kent, neem deze beslissing weloverwogen.

Je zal niet de eerste zijn die het niet zo formeel wil aanpakken, omdat je verwacht er als familie of vrienden wel samen uit te komen. En vervolgens de harde les moet leren dat geldkwesties wel degelijk kunnen leiden tot verstoorde relaties binnen families of vriendengroepen.

Als de zaken wat minder gaan en jij jouw lening tijdelijk niet kunt aflossen, kan dat op den duur alsnog leiden tot grote ontevredenheid. En wat als het allerzwartste scenario werkelijkheid wordt en jouw onderneming failliet gaat?

Je kunt het risico op ruzie verkleinen door alles van tevoren duidelijk op te stellen in het contract.

4. Hoe stel je een goede leenovereenkomst op?

Het spreekt voor zich dat je in een leenovereenkomst melding maakt van de partijen die de lening aangaan (bijvoorbeeld jij en je oom).

Daarnaast moet je in het contract de hoogte van het bedrag aangeven en ingaan op zowel het rentepercentage als de datum van rentebetaling.

Marktconforme rente

Houd er rekening mee dat de hoogte van de rente marktconform is. Spreken jullie onderling een rente af die aanzienlijk lager is dan wat er gemiddeld gerekend wordt?

Dan lopen jullie het risico dat de Belastingdienst de lening zal beschouwen als een schenking en kunnen jullie worden verplicht tot het betalen van schenkbelasting (lees verder bij punt 5).

Het duurt vaak wel even voordat een startup kan beginnen met aflossen of het betalen van rente.

Zorg ervoor dat je de startdatum voor het aflossen van de lening of betalen van rente (bijvoorbeeld een jaar na het aangaan van de lening) ook opneemt in de overeenkomst.

Tip: laat de overeenkomst altijd nalezen door een deskundige op het gebied van contracten, zoals een advocaat, notaris of accountant.

5. Hoe zit het belastingtechnisch?

De Belastingdienst maakt zakelijk gezien onderscheid tussen een lening of een schenking. Bij een onderhandse lening om de start van je bedrijf te financieren moet je het bewijs hiervan kunnen tonen aan een inspecteur.

Kortom: je moet hiervoor beschikken over een schriftelijke overeenkomst. Een afschrift van je zakelijke rekening alleen is dus niet voldoende.

Schenking

Wil een familielid of vriend jou het benodigde geldbedrag niet lenen, maar schenken? Dan krijg je mogelijk te maken met schenkbelasting. Dit is het geval wanneer het bedrag hoger is dan de vastgestelde vrijstelling.

Ook de relatie tot de schenker speelt hierbij een rol. Zo geldt voor schenkingen van ouders aan hun kinderen een hogere vrijstelling dan voor een schenking aan een ander persoon.